Những thuận lợi, khó khăn của Công đoàn trong công tác chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động tại doanh nghiệp. Đề xuất một số giải pháp

                                                                       Doãn Thị Thu Giang

Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Mcnex Vina

Đồng chí Doãn Thị Thu Giang, Chủ tich Công đoàn Công ty TNHH MCnex Vina phát biểu tại Hội thảo "Nghiên cứu các giải pháp chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài"

Công ty TNHH Mcnex Vina là doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài, trụ sở đặt tại khu công nghiệp Phúc Sơn, Thành phố Ninh Bình. Sản phẩm sản xuất chủ yếu là camera modul, phục vụ trong sản xuất camera điện thoại. Doanh nghiệp bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 2014 và CĐCS được thành lập đồng thời trong năm 2014. Công ty hiện đang có 7068 công nhân lao động.

Căn cứ vào chức năng nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn, căn cứ vào chỉ đạo của Công đoàn cấp trên, Ban chấp hành Công ty Mcnex vina xác định việc chăm lo bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động là nhiệm vụ then chốt, trọng tâm; hoạt động của Công đoàn phải thực sự trở thành cầu nối, đảm bảo lợi ích hài hòa giữa người lao động và người sử dụng lao động, góp phần tích cực vào việc xây dựng mối quan hệ ổn định, tiến bộ trong doanh nghiệp.

Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động Công đoàn, có những thuận lợi, khó khăn đó là:

Về thuận lợi: Trước hết, Doanh nghiệp đã chấp hành các quy định của pháp luật Việt Nam đối với người lao động và với tổ chức công đoàn. Lãnh đạo doanh nghiệp đã tạo điều kiện để sớm thành lập tổ chức Công đoàn - tập hợp người lao động, phối kết hợp với doanh nghiệp để ổn định tư tưởng, giáo dục tác phong lao động, tuyên truyền pháp luật và nội quy lao động ngay từ những ngày mới đi vào hoạt động. Chính vì vậy người lao động  có nơi sinh hoạt và được quan tâm đến đời sống tinh thần ngay từ những ngày đầu thành lập.

Hai là: Về cơ bản, doanh nghiệp chấp hành tốt các quy định pháp luật về lao động nên các quyền lợi cơ bản của người lao động được đảm bảo. Chấp hành tốt các quy định về dân chủ cơ sở nên các hội nghị người lao động, đối thoại định kỳ, họp các trưởng bộ phận, các bộ phận họp nội bộ được duy trì và chấp hành tốt, giúp người lao động biết đầy đủ thông tin về tình hình sản xuất của doanh nghiệp.

Ba là: Doanh nghiệp có nhiều đối tác lớn, trong đó có đối tác Sam Sung, nên phần kiểm tra đánh giá của khách hàng khá thường xuyên, lại đòi hỏi cao nên tác động trực tiếp đến việc chấp hành pháp luật của Doanh nghiệp. Ban Chấp hành do đó cũng thuận lợi hơn trong đề xuất phúc lợi để chăm lo cho người lao động.

Bốn là: Thông qua các hoạt động thiết thực của mình, CĐCS đã từng bước khẳng định được vai trò, vị trí của mình tại doanh nghiệp, do đó, mọi hoạt động Công đoàn đều được tạo điều kiện, quan tâm đúng mức hơn. Ban chấp hành Công đoàn đã ký quy chế phối hợp, ký thỏa ước lao động tập thể ngay từ đầu thành lập với nhiều điều khoản có lợi hơn quy định của pháp luật, trong đó đưa vào quy định mỗi tháng, công ty dành cho công đoàn 1 ngày để tổ chức các hoạt tuyên truyền, các hoạt động quần chúng cho công nhân lao động. Từ khi thành lập đến nay, Công đoàn đã tổ chức được nhiều hoạt động tuyên truyền, thu hút sự tham gia tích cực của đoàn viên như các hoạt động tuyên truyền về bình đẳng giới, lợi ích nuôi con bằng sữa mẹ, kỹ năng chăm sóc trẻ trong độ tuổi ăn dặm, văn hóa ứng xử trong Gia đình, tác hại của thuốc lá, chăm sóc sức khỏe sinh sản và phòng chống ung thư cho hơn 30.000 lượt đoàn viên; duy trì tốt việc tặng quà và đề xuất doanh nghiệp tặng quà cho đoàn viên người lao động nhân dịp lễ, Tết, với mức quà bình quân gần 1 triệu đồng/người/năm; tổ chức Tết sum vầy, tháng công nhân hàng năm với các hoạt động trao quà cho đoàn viên khó khăn, bốc thăm trúng thưởng, tôn vinh người lao động giỏi với giá trị vài trăm triệu/ năm; tổ chức các trò chơi như thi kéo co, nhảy bao bố, cắm hoa, Ngày hội gia đình, Cuộc thi Hoa Hậu Mcnex, trao quà sinh nhật theo tháng cho đoàn viên và nhiều chương trình bổ ích khác, tạo ra sân chơi và điều kiện cho đoàn viên, con đoàn viên, công nhân lao động gặp gỡ, giao lưu dịp kỷ niệm Quốc tế phụ nữ, 20/10, Quốc tế thiếu nhi và Tết Trung thu; tích cực vận động nữ đoàn viên, người lao động hưởng ứng phong tràothi đua “Giỏi việc nước - Đảm việc nhà”, “Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc”; động viên đoàn viên tham gia phát huy sáng kiến với gần 50 sáng kiến trị giá khoảng gần 30 tỷ đồng, tổ chức 2 chương trình hiến máu nhân đạo tại công ty; huy động sự ủng hộ của đoàn viên đối với những trường hợp ốm đau bệnh trọng, tai nạn với số tiền 1.302.662.000, tham gia tích cực các hoạt động ủng hộ, quyên góp, thiện nguyện của Hội CTĐ, của tỉnh phát động.

Năm là: Do có khách hàng là các đối tác lớn, có quan hệ gắn bó, nên Công đoàn cơ sở có thể tham khảo thêm các chế độ phúc lợi của các đơn vị lân cận và các đơn vị trong tập đoàn để đề xuất lãnh đạo doanh nghiệp áp dụng thực hiện tại đơn vị mình. Do vậy, quyền lợi của người lao động luôn được thực hiện năm sau cao hơn năm trước. Từ khi thành lập đến nay, chế độ tiền lương, thu nhập, thời gian làm việc, thời gian nghỉ ngơi, điều kiện làm việc, chế độ thai sản…của lao động nữ nói riêng và người lao động nói chung luôn được thực hiện tốt hơn quy định của Luật. Ban chấp hành công đoàn đề xuất với doanh nghiệp nâng mức ăn ca của lao động lên trên 21.000 đồng/suất, đề xuất để lao động nữ hưởng trợ cấp thêm cho lao động nữ nuôi con nhỏ, hỗ trợ tiền nhà ở, tiền xăng xe, tiền con nhỏ dưới 5 tuổi; đề xuất người sử dụng lao động quan tâm quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng nữ CNLĐ; chăm lo, cải thiện điều kiện làm việc, sinh hoạt như nhà vệ sinh, thành lập cabin vắt trữ sữa cho bà mẹ đang nuôi con nhỏ (từ tháng10/2017), các thiết chế văn hóa phòng thể thao, cửa hàng tiện ích, khu tập luyện thể thao ngoài trời, phòng nghỉ trưa cho lao động nam, nữ……

Sáu là: Ban chấp hành Công đoàn cơ sở đều là người mới tham gia công tác công đoàn lần đầu nhưng hết sức nhiệt tình, trách nhiệm với hoạt động tập thể và nhiệm vụ được giao. Hơn nữa, chúng tôi cũng thường xuyên nhận được sự quan tâm, chỉ đạo, hướng dẫn kịp thời của LĐLĐ tỉnh, Công đoàn các khu công nghiệp, sự chia sẻ của các đơn vị bạn nên đến thời điểm hiện tại, cơ bản các hoạt động Công đoàn đều nhận được sự hưởng ứng, ủng hộ và đạt kết quả dự kiến như ban đầu đề ra.

Bẩy là: Doanh nghiệp chấp hành tốt việc đóng 2% kinh phí công đoàn, nên BCH Công đoàn có điều kiện thuận lợi trong chăm lo vật chất cho đoàn viên, người lao động.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi cơ bản nêu trên, Ban Chấp hành Công đoàn Mcnex cũng gặp không ít khó khăn trong quá trình chăm lo, bảo vệ quyền lợi cho người lao động.

Thứ nhất: Mcnex là đơn vị có đông đoàn viên, người lao động với tổng số 6.571 đoàn viên/7.068 người lao động. Với số lao động nhiều hơn 7.000 người, nhận thức của người lao động khác nhau, xuất thân của mỗi người khác nhau nên ít nhiều, sẽ có những bỡ ngỡ, những vướng mắc và băn khoăn. Nhiều người lao động chưa hiểu đúng về quyền và trách nhiệm của mình tại doanh nghiệp nên sẽ thường có hiệu ứng đám đông. Chính vì vậy, để giải quyết hài hòa, tổ chức hiệu quả việc chăm lo, bảo vệ quyền lợi cho trên 7000 CNLĐ là một việc không hề đơn giản.

Lao động của Công ty, không chỉ có trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, mà còn ở cả lao động đến từ các tỉnh bạn như Hòa Bình, Thanh Hóa, Nam Định, nhưng công ty không có điều kiện bố trí khu nhà trọ cho công nhân, nên việc quản lý, quan hệ với địa phương nơi doanh nghiệp đóng chân cũng đòi hỏi cần có sự quan tâm nhất định.

Thứ hai: Cán bộ công đoàn đều mới lần đầu tham gia công tác quần chúng, kinh nghiệm chưa có, không chỉ phụ thuộc vào hợp đồng công việc với chủ doanh nghiệp mà còn chưa có nhiều kinh nghiệm trong tham gia quản lý, giám sát thực hiện pháp luật lao động. Chính vì vậy, trong quá trình tiếp cận, xử lý tình huống còn gặp nhiều khó khăn, lúng túng trong giải quyết mối quan hệ giữa Công đoàn và doanh nghiệp, trong xử lý những đề xuất, khúc mắc của đoàn viên.

Thứ ba:Doanh nghiệp chú trọng nhiều đến kế hoạch sản xuất, đảm bảo các đơn hàng của khách hàng, do vậy sẽ không quan tâm nhiều đến việc chăm lo cho NLĐ, nhất là mảng đời sống tinh thần cũng chưa thỏa đáng nhu cầu của người lao động.

Thứ tư: Do là đặc thù sản phẩm và điều kiện của công ty, nên Công ty bố trí thành hai ca sản xuất, đây cũng là một khó khăn cho việc chăm lo, bảo vệ quyền lợi của người lao động, nhất là việc tổ chức các hoạt động bề nổi của tổ chức Công đoàn.

Để tổ chức Công đoàn trong doanh nghiệp làm tốt hơn nhiệm vụ chăm lo, bảo vệ quyền lợi cho CNLĐ. Thời gian tới, BCH Công đoàn xác định tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức tổ chức các phong trào, đa dạng hóa các hình thức hoạt động thu hút đông đảo  CNLĐ tham gia; tiếp tục tổ chức tốt các hoạt động chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho CNLĐ; tăng cường phối hợp kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chế độ, chính sách ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của lao động; tập trung vào chế độ tiền lương, tiền thưởng, phúc lợi, khám sức khỏe định kỳ, chế độ thai sản, nuôi con nhỏ, hỗ trợ chi phí gửi trẻ; huy động tốt các nguồn lực hỗ trợ nữ CNLĐ có hoàn cảnh khó khăn phát triển kinh tế gia đình, nâng cao thu nhập...

Tuy nhiên, để hoạt động của công đoàn tại đơn vị Mcnex vina nói riêng và các  CĐCS trong các doanh nghiệp nói chung đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Thiết nghĩ công đoàn cấp trên cần quan tâm thêm một số giải pháp sau:

Một là: Tăng cường tổ chức các lớp tập huấn kỹ năng cho Ban chấp hành CĐCS qua hình thức hội nghị hoặc trao đổi trực tiếp tại cơ sở, nhất là kỹ năng thương lượng, kỹ năng xử lý tình huống.

Hai là: Tổ chức thường xuyên các hoạt động trao đổi kinh nghiệm, kỹ năng giữa các CĐCS với nhau.

Ba là: Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của cơ quan chức năng, cơ quan có thẩm quyền trong việc kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật của doanh nghiệp, nhất là pháp luật lao động. Giám sát đối với những doanh nghiệp không tạo điều kiện cho việc thành lập Công đoàn, không chấp hành đóng kinh phí công đoàn, làm hạn chế các điều kiện để công đoàn chăm lo cho người lao động.

Bốn là: Đề nghị Công đoàn cấp trên đề xuất Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, UBND tỉnh sớm quan tâm tạo điều kiện xây dựng thiết chế văn hóa cho người lao động trong các khu công nghiệp, trong đó có khu nhà trọ cho CNLĐ, có như vậy, sẽ giúp người lao động được chăm lo cụ thể hơn, an tâm lao động sản xuất, gắn bó với doanh nghiệp./.