Để thực hiện tốt chức năng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng cho người lao động
Thực tiễn đã chứng minh rằng: Khi chủ doanh nghiệp biết quan tâm đến hoạt động của các tổ chức đoàn thể trong doanh nghiệp, quan tâm đến quyền và lợi ích chính đáng của người lao động; Khi vai trò của tổ chức Công đoàn được thể hiện tốt sẽ tạo được một môi trường lao động hài hoà, gắn bó, trách nhiệm và an toàn, là nền tảng cho sự phát triển ổn định, bền vững của doanh nghiệp và nâng cao đời sống của người lao động.
Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng cho người lao động được coi là chức năng số một của tổ chức Công đoàn, nhưng để Công đoàn thực hiện tốt chức năng này không phải là điều dễ dàng, đòi hỏi phải có một nhận thức đúng từ người sử dụng lao động và BCH Công đoàn. Đối với cán bộ công đoàn phải là người nắm chắc các chế độ, chính sách theo luật pháp quy định, có khả năng tham gia vào quản lý cơ quan, doanh nghiệp, cán bộ công đoàn phải thực sự là người có bản lĩnh, có năng lực, dám làm, dám chịu trách nhiệm thì mới thực hiện tốt chức năng này. Làm tốt chức năng này là cơ sở để giải quyết các vấn đề mấu chốt liên quan đến các quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Từ kinh nghiệm hoạt động ở một số CĐCS, để có được những kết quả mang lại lợi ích cho doanh nghiệp và người lao động, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ và chương trình hoạt động Công đoàn đề ra hằng năm. Công đoàn cần phải tập trung giải quyết được 3 vấn đề chính sau:
- Thứ nhất: Công đoàn phải tham gia được với Ban Giám đốc hoặc người sử dụng lao động xây dựng phương án sản xuất, bố trí lao động hợp lý để tạo nguồn thu ổn định cho doanh nghiệp, có như vậy nguồn chi trả và thực hiện các chế độ cho người lao động mới đảm bảo. Đây là vấn đề mấu chốt, nếu Công đoàn không tham gia được với Ban Giám đốc hoặc người sử dụng lao động ngay từ khi xây dựng phương án sản xuất, kế hoạch sản xuất kinh doanh hằng năm thì khi xảy ra những vấn đề liên quan đến quyền lợi người lao động, công đoàn mới lên tiếng sẽ không giải quyết được một cách triệt để.
Mặt khác, Ban Giám đốc, người sử dụng lao động phải có cơ chế phối hợp để Công đoàn được tham gia vào kế hoạch sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp để biết, để vận động tuyên truyền cho người lao động nhận thức đầy đủ lợi ích của doanh nghiệp liên quan trực tiếp đến lợi ích của người lao động, từ đó nâng cao ý thức trách nhiệm của người lao động tham gia tích cực, thực hiện tốt kế hoạch sản xuất kinh doanh, có như vậy mới đem lại lợi ích cho cả doanh nghiệp và người lao động, đồng thời giáo dục cho người lao động biết chia sẻ với doanh nghiệp khi việc sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp gặp khó khăn chứ không chỉ đòi hỏi quyền lợi của mình khi chưa được đáp ứng kịp thời.
- Thứ hai: Phải có sự phối hợp chặt chẽ, giữ mối quan hệ hài hoà giữa Công đoàn và người sử dụng lao động.
Hoạt động công đoàn trong các công ty cổ phần, Công ty TNHH, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp tư nhân đã và đang gặp khó khăn nhất là trong các loại hình doanh nghiệp mà chủ tịch Công đoàn là người hưởng lương từ chủ doanh nghiệp. Vì vậy, nếu chỉ biết quan tâm đòi hỏi, giải quyết quyền lợi cho người lao động sẽ trở thành đối trọng với người sử dụng lao động thì bản thân chủ tịch Công đoàn có thể bị mất việc, điều đó đặt ra trong giải quyết mối quan hệ giữa người sử dụng lao động và Công đoàn phải hết sức tránh đối trọng mà chỉ nên đối thoại để đi đến thống nhất giải quyết các vấn đề liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động và lợi ích của doanh nghiệp.
Sự phối hợp chặt chẽ phải được thể hiện thông qua Công đoàn đại diện cho người lao động tham gia xây dựng nội quy lao động, thoả thuận ký thoả ước lao động tập thể( TƯLĐTT), xây dựng qui ước trong doanh nghiệp; Công đoàn phải quan tâm đến các nội dung đưa vào TƯLĐTT những vấn đề có lợi hơn luật pháp qui định như chế độ tiền lương, tiền thưởng, nâng lương, nâng bậc, chế độ nghỉ ngơi dưỡng sức, tham quan ... Khi đã đưa được các nội dung vào văn bản có sự thống nhất của Công đoàn và người sử dụng lao động thì khi xảy ra những vấn đề liên quan đến quyền lợi của hai bên sẽ tránh được xung đột; hai bên chủ động phối hợp giải quyết, không phải bàn bạc, trao đổi, xin ý kiến nhiều.
- Thứ ba : Quan tâm đến lựa chọn, bồi dưỡng cán bộ công đoàn, ngoài việc nắm chắc chế độ chính sách, hiểu biết pháp luật thì cán bộ công đoàn rất cần phải có bản lĩnh, có nghệ thuật mới thực hiện tốt chức năng của tổ chức công đoàn; biết tranh thủ nguồn kinh phí của doanh nghiệp để tổ chức các hoạt động Công đoàn, theo kinh nghiệm của một số đồng chí Chủ tịch Công đoàn cho biết: Điều quan trọng là Công đoàn phải biết “Móc túi” Giám đốc một cách hợp pháp và chính đáng thì mới có thể tổ chức tốt các phong trào, các hoạt động của Công đoàn. Muốn vậy, hoạt động Công đoàn không thể tách rời hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Một yếu tố hết sức cần thiết đó là quan tâm đến chế độ chính sách cho cán bộ công đoàn từ các tổ đội trở lên đến các uỷ viên BCH CĐCS, nguồn chi trả phụ cấp này nên tranh thủ lấy từ nguồn của doanh nghiệp và được đưa vào văn bản. Bởi nếu không thu được 2% kinh phí hoạt động công đoàn ở doanh nghiệp thì Công đoàn không thể đảm bảo chi chế độ phụ cấp cho cán bộ công đoàn mặc dù đã có văn bản hướng dẫn thực hiện. Thực tế cho thấy, ở một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh (chủ yếu là DN FDI) đã quan tâm chi thêm phụ cấp cho cán bộ công đoàn từ nguồn quỹ phúc lợi của doanh nghiệp, đã có tác động rất tốt đến tinh thần và trách nhiệm của cán bộ công đoàn đối với hoạt động công đoàn và hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Giải quyết tốt được 3 vấn đề trên thì các chương trình hoạt động của công đoàn mới được thực hiện tốt, các quyền lợi của người lao động mới được đảm bảo đầy đủ và kịp thời, tiếng nói của tổ chức công đoàn đối với Ban giám đốc hoặc người sử dụng lao động và CNLĐ mới có hiệu quả.
Lê Mai
