Nhiều doanh nghiệp lớn không nộp kinh phí công đoàn
Tính đến đầu tháng 11/2017, tổng số thu kinh phí công đoàn khối sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh mới chỉ đạt khoảng 62%, danh sách các đơn vị chưa nộp kinh phí công đoàn xuất hiện nhiều doanh nghiệp lớn. Trong khi đó, trên thực tế thu kinh phí công đoàn đạt thấp và chậm luôn đồng nghĩa với việc CĐCS không có hoặc thiếu kinh phí hoạt động, chất lượng hoạt động của công đoàn tại doanh nghiệp cũng như nhiều lợi ích chính đáng của người lao động bị ảnh hưởng. Nhất là vào những tháng cuối năm - tháng cao điểm để tổ chức các hoạt động chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động thì hệ lụy từ thực trạng này càng rõ ràng hơn.
Luật Công đoàn năm 2012 đã quy định, mức đóng kinh phí công đoàn là 2% quỹ tiền lương - mức lương làm căn cứ đóng BHXH cho người lao động và định kỳ hàng tháng, doanh nghiệp phải đóng cho công đoàn cấp trên cơ sở. Công đoàn cấp trên cơ sở sẽ trích lại cho CĐCS 65% kinh phí để hoạt động và giữ lại 35%. Đối với các doanh nghiệp chưa có tổ chức công đoàn, khoản 65% kinh phí trên sẽ được công đoàn cấp trên cơ sở giữ lại và trả lại cho doanh nghiệp cho đến khi doanh nghiệp thành lập tổ chức công đoàn. Như vậy theo quy định, tất cả các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đều thuộc đối tượng bắt buộc nộp kinh phí công đoàn.
Quy định rất rõ ràng nhưng trên thực tế không phải doanh nghiệp nào cũng nghiêm túc chấp hành. Theo thống kê của LĐLĐ tỉnh, việc thu kinh phí công đoàn khối sản xuất, kinh doanh hầu như chỉ thuận lợi ở khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, đối với doanh nghiệp vốn đầu tư trong nước, các doanh nghiệp tư nhân gặp rất nhiều khó khăn. Đặc biệt một số doanh nghiệp mặc dù có đông công nhân lao động nhưng vẫn không đóng kinh phí công đoàn. Đứng đầu danh sách phải kể đến Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường, Tập đoàn xi măng The Vissai, Công ty TNHH Duyên Hà, Công ty cổ phần xi măng Hướng Dương, Công ty cổ phần tập đoàn công nghiệp Quang Trung… Thậm chí, thực trạng này đã kéo dài nhiều năm nay và các doanh nghiệp này đã trở thành những địa chỉ rất khó tiếp cận đối với cán bộ công đoàn khi muốn đề cập đến những nội dung liên quan. Hơn nữa, thực tế việc không thành lập được công đoàn, không thu kinh phí công đoàn ở các doanh nghiệp lớn đã làm ảnh hưởng đến việc thu kinh phí công đoàn tại các doanh nghiệp khác do tác động dây chuyền, có sự so bì giữa các đơn vị thực hiện tốt và đơn vị không thực hiện.
Nói như vậy không có nghĩa là cán bộ công đoàn đã chịu “bó tay” và thụ động ngồi chờ đợi dấu hiệu tích cực từ các doanh nghiệp. Được biết, để đôn đốc các doanh nghiệp nộp kinh phí công đoàn, LĐLĐ các cấp từ tỉnh xuống cơ sở đã liên tục gửi thông báo nhắc nhở, đặc biệt có nhiều doanh nghiệp, tổ chức công đoàn cấp trên không ít lần cử cán bộ chuyên trách trực tiếp xuống tận nơi để làm việc, tuyên truyền, vận động nhưng chủ doanh nghiệp viện nhiều lý do không gặp gỡ. Thậm chí, ngay cả khi có sự sát sao vào cuộc của các cấp lãnh đạo thì tình hình cũng chưa thực sự được cải thiện. Theo lãnh đạo LĐLĐ tỉnh: Nhiều doanh nghiệp khi đoàn công tác của lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo huyện vào làm việc đã cam kết, hứa sẽ thành lập công đoàn và đóng kinh phí công đoàn nhưng sau đó lại “thản nhiên” không thực hiện cam kết. Cùng với đó, hàng quý LĐLĐ tỉnh cũng đã phối hợp với BHXH tỉnh nắm quỹ lương đóng BHXH của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp làm căn cứ đôn đốc thu 2% kinh phí công đoàn, đồng thời trao đổi với Cục Thuế tỉnh để nắm thông tin về doanh nghiệp trên cơ sở dữ liệu quản lý thuế nhưng cũng không mang lại nhiều kết quả tích cực đối với những doanh nghiệp cố tình né tránh.
Trong khi các chủ doanh nghiệp chưa ý thức được trách nhiệm của mình thì công tác thanh tra, kiểm tra, áp dụng các biện pháp chế tài lại chưa được ngành chức năng thực hiện quyết liệt đã dẫn đến việc nộp kinh phí công đoàn tại các doanh nghiệp còn thấp và chậm như hiện nay. Theo thông tin từ LĐLĐ tỉnh: chưa có doanh nghiệp bị xử phạt do không đóng kinh phí công đoàn; cũng chưa thực hiện đưa thông tin các đơn vị, doanh nghiệp cố tình đóng không đầy đủ hoặc không đóng kinh phí công đoàn trên các phương tiện thông tin đại chúng. Trong khi đó, theo Điều 24C - Nghị định 88/2015/NĐ-CP quy định nếu vi phạm về nộp kinh phí công đoàn sẽ bị phạt với mức từ 12% đến dưới 15% tổng số tiền phải đóng tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính đối với hành vi: Chậm đóng kinh phí công đoàn, đóng kinh phí công đoàn không đúng mức quy định, đóng kinh phí công đoàn không đủ số người thuộc đối tượng phải đóng. Phạt tiền với mức từ 18% đến 20% tổng số tiền phải đóng kinh phí công đoàn tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính đối với người sử dụng lao động không đóng kinh phí công đoàn cho toàn bộ người lao động thuộc đối tượng phải đóng..
Khi mà các biện pháp tuyên truyền, vận động dường như không mấy hiệu quả, LĐLĐ tỉnh đã kiến nghị đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, UBND cấp huyện tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp, xử phạt các doanh nghiệp cố tình không đóng kinh phí công đoàn; đề nghị Sở Lao động, Thương binh và Xã hội khi thanh tra, kiểm tra pháp luật lao động tại doanh nghiệp đưa nội dung về đóng kinh phí công đoàn của doanh nghiệp vào nội dung thanh tra; Sở Kế hoạch và Đầu tư, Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc doanh nghiệp thực thi cam kết thành lập công đoàn cơ sở và đóng kinh phí công đoàn sau khi được cấp giấy chứng nhận đầu tư... Thiết nghĩ, đây là những biện pháp cần thiết trong bối cảnh mà tổ chức công đoàn không thể đơn lẻ triển khai thu kinh phí công đoàn, nhất là ở những đơn vị cố tình né tránh. Giải quyết tốt vấn đề này sẽ thiết thực góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức công đoàn, cũng như nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động.
Đào Duy
Nguồn: Baoninhbinh.org.vn
